Viroloog en griepcommissaris Marc van Ranst beantwoordt de vragen. Bron: Het nieuwsblad

Wanneer is het perfecte moment voor een griepprik?

“Voor jonge, gezonde mensen zijn de maanden met een ‘o’ in het meest geschikte moment. Oktober en november, dus. Wie dan om een prik gaat, is beschermd tot ongeveer half maart. Alleen oudere mensen, 85-plussers, wachten beter tot eind november. Hun immuunsysteem is wat minder sterk en de bescherming van de prik duurt minder lang. Als zij zich al in oktober laten vaccineren, zijn ze misschien niet meer beschermd in de loop van januari, wanneer het griepseizoen kan pieken. “

“December kan ook nog voor een vaccin, maar hou er rekening mee dat het twee weken duurt voor het enige bescherming biedt en dat het seizoen in januari begint. Hoe langer je wacht, hoe minder bescherming je krijgt voor je geld.”

Wie moet zich zéker laten vaccineren?

Zwangere vrouwen: vroeger zei men dat het alleen in het tweede en het derde trimester moest, maar alle zwangere vrouwen zouden zich eigenlijk moeten laten vaccineren. Als een zwangere vrouw griep krijgt, stijgt het risico op vroeggeboorte, een laag geboortegewicht, complicaties zoals een longontsteking, …

Medische risicogroepen, zoals diabetespatiëten, hartpatiënten, mensen met een nier- of leverziekte, … Wie chronisch ziek is, heeft een verminderde weerstand, is er erger aan toe als hij griep krijgt en de griep verergert vaak de originele ziekte.

65-plussers: vanaf die leeftijd dient zich vaak de combinatie van een aantal kwaaltjes aan. Als je nog kerngezond bent, hoeft het niet, maar gemiddeld gezien is het wel een goed moment om ermee te beginnen.

Gezondheidswerkers en mantelzorgers: wie met zwakke patiënten in aanraking komt, vermijdt best om die mensen ziek te maken. Dat geldt niet alleen voor professionelen, maar ook voor mantelzorgers.

Ben je zeker dat je geen griep krijgt als je gevaccineerd bent?

“Niet honderd procent, de beschermingsgraad hangt af van verschillende factoren: hoe oud je bent, hoe goed je afweersysteem is, het soort vaccin dat je gekregen hebt, of je de vorige jaren griep had, … Voor kerngezonde mensen is de beschermingsgraad ongeveer 80 procent, bij ouderen zal dat eerder rond de 20 à 30 procent zijn. Bij de meeste mensen zal het ergens daartussen zijn. Maar zelfs als je toch griep krijgt, zal die veel minder hard toeslaan wanneer je gevaccineerd bent. Bij ouderen kan dat het verschil maken tussen wel of niet in het ziekenhuis belanden, of zelfs tussen wel of niet sterven aan griep.”'

Zou het niet beter zijn als iedereen zich liet vaccineren?

“Dat is niet zo eenvoudig: we zouden onvoldoende vaccins hebben, maar het is ook niet nodig. Iedereen die het wil, kan wel een griepspuit halen bij de apotheker. We zien vaak dat bedrijven de vaccinatie aanbieden aan hun werknemers, om zo weinig mogelijk zieken te hebben en hun productiviteit te behouden in de winter. Studenten nemen er vaak één omdat ze niet ziek willen worden tijdens de examenperiode. Wie op wintersport vertrekt, wil die vakantie niet in het water zien vallen. Dat kan allemaal, maar het is niet medisch noodzakelijk: hier speelt eerder de factor comfort.”

Hoeveel kost een griepvaccin?

“Rond de tien à elf euro. De risicogroepen krijgen dat gedeeltelijk terugbetaald, het bedrag verschilt voor de verschillende mutualiteiten.”

Moeten kinderen een griepprik krijgen?

“Kinderen kunnen een griepprik krijgen, maar het is bij ons niet de gewoonte om dat op grootschalig niveau te organiseren, zoals in de VS of in Groot-Brittannië. Nochtans zou dat wel een verschil kunnen maken: kinderen, met hun jonge slijmvliezen, krijgen de griep het vaakst en dragen ze ook het vaakst over. Als je de epidemie in de samenleving wil verminderen, moet je echt alle kinderen vaccineren.”

Kan je ziek worden van een griepprik?

“Op de plek waar de spuit gezet is, kan je last hebben van roodheid of hardheid, het kan pijn doen of wat warm worden. In het ergste geval heb je even een klein beetje koorts, maar je kan er zeker geen griep van krijgen. Natuurlijk is de vaccinatieperiode voor griep ook het topseizoen voor verkoudheden: wie verkouden wordt na een griepprik, is sneller geneigd om te denken dat de oorzaak bij de prik ligt. Terwijl dat bijna onmogelijk is: die verkoudheid zou je sowieso gekregen hebben.

Zijn er mensen die geen griepprik zouden mogen nemen?

“Nee, het kan nooit kwaad. Tenzij je ongelofelijk allergisch bent aan kippeneieren, die gebruikt worden om de vaccins te maken. Maar dat komt zo zelden voor, bij wijze van spreken één keer om de vijftig jaar, dat je eigenlijk kan zeggen dat de vaccins veilig zijn voor iedereen.”